Rougeto(di-gràndi-flour)
Oenothera glazioviana
Onagraceae
Autre noum : Erbo-dis-ase.
Nom en français : Onagre à grandes fleurs.
Descripcioun :La rougeto-di-gràndi-flour trachis majamen dins lou limas en ribo d'aigo ounte flouris au printèms, es à dire mai d'ouro que si cousino (coume Oenothera biennis que flouris en estiéu). Se recounèis eisadamen à si petalo mai grando (45 mm), à si boutoun mai prim, sa coulour mai roujo e subretout à soun estigmate en crous, pu long que lis estamino (fotò).
Usanço : Soun óurigino s'atrouvarié dins un mestissage (ibridacioun) dins un jardin en Éuropo e se sarié espandido dins lou mounde. A li mémi prouprieta que la rougeto, Oenothera biennis.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Renadivo mounoucarpico
Gènre : Oenothera
Famiho : Onagraceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Sablo
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Nord
Ref. sc. : Oenothera glazioviana Micheli, 1875
Genèpi
Artemisia glacialis
Asteraceae Compositae
Noms en français : Genépi des glaciers, Genépi des Alpes.
Descripcioun :Lou genèpi trachis en mato dins li roucas e esboudèu cauquié de mountagno, au lume. Li flour soun jauno d'or alor que li fueio, en generau trifido, an de tros primàri larjo de 0,5 à 1 mm. Pensa de coumpara emé lis àutri genèpi dis Aup.
Usanço :Se saup proun que lou genèpi sèr pèr adouba la liquour dóu meme noum. Èi peréu bon en tisano "pèr lou chaut e frèi" ; pamens la fau pas faire trop forto que "t'achapo lou bàti-couor" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 59). Ajudo à la digestioun, e bon contro lou tussi e li fèbre. Èi peréu vertuous contro li plago e macaduro.
Port : Erbo
Taio : 5 à 15 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 2 à 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 2200 à 3000 m
Aparado :
Vo
Remarco : Meno aparado
Juliet à setèmbre
Liò : Roucas
- Paret
- Roucaio
- Esboudèu
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Artemisia glacialis L., 1753